DOLAR
19,0510
EURO
20,5023
ALTIN
1.211,97
BIST
5.031,98
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Diyarbakır
Yağmurlu
13°C
Diyarbakır
13°C
Yağmurlu
Cumartesi Yağmurlu
16°C
Pazar Hafif Yağmurlu
17°C
Pazartesi Az Bulutlu
19°C
Salı Hafif Yağmurlu
16°C

GARÊ NASIL BİR COĞRAFYA YA SAHİPTİR

23.02.2021
0
A+
A-

Garê dağı demek yerine Garê dağları demek daha doğru olur. Çünkü Garê dağ tanımlanmasında bir yere mahdut, belirli sınırları olan kendi başına bir yer adlandırması vardır. Garê, doğusundan dağ silsileleri ile -Zap suyu arada olsa da- Qandîl’e oradan Zagros silsileleri ile Basra Körfezi’ne kadar uzanır. Batısından Xabûr suyu aşıldı mı Heftanîn ve Cudî’ye ulaşırsın. Kuzeyinden Şeladizê, Derelok, Amediye, Kadişe kasaba ve ilçeleri, küçük tepeleriyle Metina, Zap, Avaşîn, Çarçella ve oradan Ağrı Dağı’na uzanır. Güneyinde Akrê, Şengal, Ninova ovası ve güneybatısında Duhok ve Çiyayê Spî’den Çiyayê Bêxer ve Dicle nehrini aştın mı Rojava…

Garê kendi içinde binlerce vadi ve aşılmaz uçurumlar barındırır. Doğusuna düşen dağın ortasındaki Kafya ovası, ovanın hemen iç kısmının kenarından Xazir suyu, kendini Deşta Nehlê’ye bırakır. Deşta Nehlê’den Ninova ovasına ve oradan Dicle nehrine ulaşır.

Zêbarî Aşireti’nin yerleşkesi olan Kafya ve Deşta Nehlê, Xazir suyunun doğusundadır. Garê’nin kuzey yamaçları, Bergare olarak bilinen “Bergareyî” ‘aşireti’ alanıdır. Bu alanlar Kurmanc tanımlamasına uygundur. Amedî ilçesine kadar olan bu bölgenin kuzey doğusunda Şeledizê nahiyesi yer alır.

Garê’nin güneyinin ortasında Asuriler yaşamaktadır. Siyanê Köyü de tam Garê dağlarının ortasında bir Asuri köyüdür. Aynı silsilenin batısında Ergenê ve Sêdarê köyleri bulunur. Bu köyler Saddam rejimi döneminde yakılmış, yıkılmış ve boşaltılmıştır. Burada yaşayanların çoğu Avrupa’ya göç etmek zorunda kalmış, bir kısmı da Garê’nin güneyinde bulunan Bakurman nahiyesine yakın, Xazir suyunun etrafında köyler inşa etmiş ve şimdi o köylerde yaşamaktadırlar.

Yazarın Diğer Yazıları
Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.