Türkiye 2018’in başlarında Rojava’ya yönelik askeri harekatını başlatırken, Facebook’un üst düzey yöneticileri siyasi bir ikilemle karşı karşıyaydı. Türkiye, sosyal medya devininden Türk hükümetinin terör örgütü ilan ettiği Halk Koruma Birimleri’nden (YPG) Facebook paylaşımlarını engellemesini talep ediyordu.
Facebook, başka yerlerde yaptığı gibi bu talebi görmezden gelerek Türkiye’deki on milyonlarca kullanıcıya erişimini kaybetme riskini mi alacaktı yoksa şirketin otoriter hükümetlerin isteklerine sık sık boyun eğdiği algısını pekiştirerek YPG’yi susturmalı mıydı? Yeni ortaya çıkan emaillere göre şirket yönetimi önemli bir karar vermek zorundaydı.
New York merkezli araştırmacı gazetecilik haber portalı ProPublica, Facebook’un 2 numaralı yöneticisi Sheryl Sandberg’in ekibe tek cümlelik bir mesajla “Bunda sorun yok” diye yazarak sansürü onayladığını ortaya çıkardı. Aynı haberde, üç yıl sonra, Türk ordusunun Rojava’daki harekatına ilişkin YPG’nin fotoğrafları ve güncellemelerinin Türkiye’deki Facebook kullanıcıları tarafından hala görüntülenemediği belirtiliyor.
ProPublica tarafından ele geçirilen diğer dahili e-postaların yanı sıra arada geçen konuşmalar, Facebook gibi teknoloji devlerinin, hükümetlerin kamuya açık olarak söylenebilecekleri rutin olarak sınırlanması için yaptıkları sansür taleplerini nasıl ele aldıklarını alışılmadık derecede doğrudan bir bakış sağlıyor. Türk hükümeti Rojava’nın Afrin kentine operasyon düzenlediğinde operasyonu eleştiren yüzlerce kişi propaganda içerikli paylaşım yaptığı gerekçesiyle tutuklanmıştı.
Şirketin geçen ay bir blog gönderisinde, Türkiye’nin sosyal medya firmalarının ülkede yasal olarak bulunmaları için getirdiği yeni düzenlemelerle ilgili olarak kamuoyuna, “İfade özgürlüğünün temel bir insan hakkı olduğuna inanıyoruz ve bu değerleri dünya çapında korumak ve savunmak için çok çalışıyoruz” şeklinde yazdığına işaret edilen yazıda ancak şirketin 2018’deki operasyon sırasında Türk hükümetinin taleplerini yerine getirdiğinin altı çiziliyor.
Emaillerde görüldüğü gibi Facebook’un görüşmeler sonrası insan haklarına değil, platformu çalışır durumda tutmaya odaklandığına vurgu yapılan haberde, bir Facebook yöneticisinin YPG materyali konusunda “Sayfaları geçmişte birkaç halkla ilişkiler krizine neden oldu” diye uyardığı belirtiliyor.
ProPublica’ya, Türk hükümetinin yasal bir ermine binaen sayfayı Türkiye’de kısıtlama kararı aldığını doğrulayan Facebook bunu yapmamanın ülkedeki hizmetlerinin tamamen kapatılmasına yol açacağının anlaşıldığını belirtiyor. Şirket, 2016’da pek çok kez Türkiye’de bloke edildiğini de duyurdu.
Dahili e-postalara göre Türkiye’nin saldırgan olarak kabul ettiği içerikler arasında, Facebook’un sahip olduğu Instagram’da “yaralı YPG savaşçıları, Türk askerleri ve muhtemelen sivillerin” fotoğrafları da bulunuyor. O sırada YPG, Facebook’un bu tür materyalleri sansürlemesini eleştirmişti.
